Meva va rezavorlar sogʻlom ovqatlanishning zarur tarkibiy qismidir. Ularda organizm uchun kerakli boʻlgan juda koʻp oziqa moddalari: vitaminlar, bioflavonoidlar, mikroelementlar, tabiiy kislotalar mavjud.

Meva va rezavorlar nimasi bilan foydali?

Har bir tur oʻziga xos foydali moddalar tarkibiga ega. Albatta vitaminlar orasida eng mashhuri — yuqumli kasalliklardan himoya qiluvchi S vitaminidir. Bundan tashqari, u teri holatini yaxshilaydi, gematopoezni normallashtirishga yordam beradi va temirning soʻrilishini taʼminlaydi. S vitamini deyarli barcha meva va rezavorlar tarkibida turli miqdorda mavjud.

Qizil va toʻq sariq mevalarda koʻp miqdorda mavjud boʻlgan beta-karotin inson koʻzining salomatligiga samarali taʼsir koʻrsatib,kataraktaning rivojlanish xavfini kamaytiradi va bosh miya faoliyatini yaxshilaydi. Binafsha rang mevalarning antosiyaninlar tarkibidagi pigmentlar  esa insonlarda qarish jarayonini sekinlashtirib, qon-tomirlarining elastikligini saqlaydigan xususiyatga ega.

Koʻpgina meva va rezavorlar tarkibida ozuqa tolalari va pektinlar bisyor boʻladi. Ular oshqozonda hazm boʻlmasa-da, biroq organizmni chiqindilar va toksinlardan tozalashga, ovqat hazm qilishni yaxshilashga va qonda xolesterin darajasini pasaytirishga yordam beradi.

Kislotalar ham muhim oziqa moddalaridir. Ularning eng keng tarqalgan turlari: olma, limon, kislotalari  koʻp miqdorda rezavorlar va sitrus mevalarida boʻladi.  Boshqa organik kislotalar boʻlmish amber, salitsil, benzoy, formik kabi kislotalari malina, qulupnay, olcha, smorodina, uzum, va yovvoyi qulupnaylarda mavjud. Ular oziq-ovqatning yaxshi hazm boʻlishiga yordam beradi, yalligʻlanishga qarshi xususiyatlarga ega va hujayralarni erkin radikallarning salbiy taʼsiridan asrashga yordam beradi

Meva va rezavorlar qancha miqdorda yeyish mumkin?

Barcha mevalar va rezavorlar oʻziga xos tarzda inson organizmiga fffoydalidir va ratsionda albatta boʻlishi kerak. Inson sogʻlom boʻlishi uchun mutaxassislar kuniga 200 g meva va rezavorlar va 200 g sabzavot isteʼmol qilishni tavsiya etadilar. Bundan tashqari, uni haddan tashqari koʻp isteʼmol qilinishi natijasida ular hazm boʻlmaydi, qorinni shishiradi, koʻplab gazlar hosil boʻlishiga yoki allergik reaksiyaga olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, qator shirin mevalarda mavjud boʻlgan fruktozaning meʼyordan ortigʻi tanaga zarar yetkazishi mumkin. Bu oddiy shakar kabi, ortiqcha vazn ortishiga “hissa” qoʻshadi. 

Meva va rezavorlar kun davomida, ayniqsa yozda, yengil tamaddi va gazak qilish uchun juda yaxshi. Ular nafaqat tanani toʻydiradi, balki chanqoqni ham qondiradi. Ularni uyda tez-tez stol ustiga qoʻyishga harakat qiling — ular doimo bolalar koʻz oʻngida boʻlib turishi ularning yoshligidanoq sogʻlom gazaklarga oʻrganishlari uchun xizmat qiladi. Agar ular kun davomida chips, konfet yoki kreketlar yemasdan, balki bir boʻlak olma yoki apelsin isteʼmol qilsalar, ana shu foydali boʻladi.

Ortiqcha vaznli odamlar meva va rezavorlar miqdoriga jiddiy eʼtibor berishlari lozim. Yana shuni yodda tutish kerakki, qadoqlangan meva sharbatlarini taomnomadan chiqarib tashlash yoki ularning isteʼmolini minimal darajaga kamaytirish lozim. Ularda ozuqa moddalari deyarli yoʻq boʻlishi bilan birga tarkibida juda koʻp shakar mavjud.

Mavsumiy mevalarni isteʼmol qilish afzaldir— ular eng foydali moddalarga ega va tabiiy taʼmga ega.

Meva va rezavorlarni alohida yoki aralash holda masalan, salatlarda qabul qilish mumkin. Bunday salatlarni fermentlangan sut mahsulotlari bilan tatib koʻrish yaxshiroqdir — bunda mevalar yaxshiroq soʻriladi.

Meva va rezavorlarni qanday tanlash, yuvish va saqlash lozim?

Meva va rezavorlar sotib olayotganda uning tashqi koʻrinishiga eʼtibor bering: ular buzilmagan, mexanik shikastlanishlar, ezilganliklar, shubhali dogʻlar, mogʻor izlari yoki ortiqcha namliklardan holi boʻlishi kerak. Xushboʻy hid va rang mevaning oʻziga xos turlari xususiyatlariga mos kelishi darkor. Agar ularning tupi boʻlsa, u mustahkam va elastik boʻlishi talab etiladi.

Hech qanday holatda bozorda yoki doʻkonda meva va rezavorlarni tatib koʻrmang. Ularda bakteriyalar, xavfli yuqumli kasalliklarning patogenlari boʻlishi mumkin. Siz mevalarni faqat sovuq suv ostida yaxshilab yuvib boʻlgandan keyin yeyishingiz mumkin. Ishonch hosil qilish uchun siz ularni toza choʻtka bilan sekin artib, keyin ularni sochiq yoki salfetka bilan quriting. Mevalarni yuvishda aslo sovun yoki boshqa kimyoviy tozalash vositalarini ishlatmang. 

Mevalarni toʻgʻri tozalash uchun ularni elaksimon idishga solib, taxminan besh daqiqa davomida suv ostida chayish tavsiya etiladi. Qolgan tuproqni olib tashlash uchun qulupnayni besh-oʻn daqiqa davomida namlash, keyin esa suv bilan yuvib tashlash lozim.