ЙуРАК-ҚОН ТОМИР КАСАЛЛИКЛАРИНИ ОЛДИНИ ОЛИШДА ВА ДАВОЛАШДА ОВҚАТЛАНИШ

Саў болмаған, надурыс аўқатланыў жүрек-қан тамыр кеселликлериниң қадағалаў қилса болатуғын қəуип факторы есапланады. Саў аўқатланыў арқалы жүрек-қан тамыр кеселликлерин хам алдын алыў, хам емлеў мүмкин.

 Саў жүректиң 8 тийкарғы қағыйдасы əмелдеги:

 қан басымы 140 -90 мм сым үст. ден төмен болыўы керек;
 темеки шекпеслик ҳəм алкогол тутыныў етпеслик;
 қанда улыўма холестерин дəрежеси 5 ммол/л ден төмен болыўы ;
 3 км пияда жүриў ямаса орташа дəрежедеги 30 минутлық физикалық активлик менен шуғылланыў ;
 саў аўқатланыў ;
 семизлик ҳəм қандли диабет 2 түрин алдын алыў ;
 стресске шыдамлы болыў.

 


 Ауқатланыў принциплеры

       Жүрек-қан тамыр кеселликлерин алдын алыў ҳəм емлеўде қойындағы аўқатланыў усынысларына əмел қылыў керек:

 Ҳайўан өнимлерине салыстырғанда өсимлик азық-түлик өнимлерин көбирек тутыныў қылыў. Белокты жеткиликли дəрежеде текғана ҳайўан гөши, бəлки дуккаклилар (ноъхот, чечевица ) арқалы да тутыныў қылыў усыныс етиледи.
 Тоъйинган ҳайўан майларына (буйым ҳəм қой майлары ) салыстырғанда тоъйинмаган өсимлик майларын (айғабағар, зиғир, мəкке ҳəм зейтун майлары ) көбирек тутыныў қылыў.
 Трансёғлар муғдарын шеклеў. Трансёғлар маргаринда, фастфуд өнимлеринде, кондитер өнимлери өнимлеринде ҳəм ярым тайын азық-түлик өнимлеринде ушрайды.
 Палаў дузы тутыныўын шегаралаў (күнине 5 граммдан көп емес, бул жоқарысыз бир шай қасығига туўры келеди).
 Күнине 30 -45 грамм азық талшықларын (көбирек пүткил донли өсимликлер - арпа, тары, гүриш сорты гүриши сыяқлылар есабына ) тутыныў қылыў.
 Күнине 200 грамм ҳəм одан көбирек мийуелерди (2-3 портсия) тутыныў қылыў (1 портсия - 1 инсан мушти үлкенлигинде).
 Күнине 200 грамм ҳəм одан көбирек палыз егинлерилерди (2-3 портсия) тутыныў қылыў (1 портсия - 1 инсан мушти үлкенлигинде).
 Қызыл гөшни ҳəпте даўамында көпи менен 350-500 граммгача тутыныў қылыў, қайта исленген гөш өнимлерин (колбаса, сосиска ҳəм соған уқсас өнимлер) кемейтиў.
 Ҳəптесине 1 рет майлы балықни тутыныў қылыў.
 Күнине 30 грамм ғоза, ямаса дуз қосылмаған пыстелар (айғабағар пыстеси, күлип турған пысте, қабақ урыўы ).
 Алкоголды улыўма тутыныў етпеслик.
 Қумшекерли ишимликлер, сол қатарда мыйуе шербетлерин тутыныў етпеслик.

Latest News
24.06.2025
06.07.2025
06.07.2025
06.07.2025
06.07.2025