Test mode
САЛАМАТ АЎҚАТЛАНИЎДИҢ ТИЙКАРҒИ ТҮСИНИГИ.
Ауқатланыў турмысымыздың зəрүрли ҳəм ажыралмайтуғын бөлеги болып табылады. Шунки, айнан аўқатланыў инсан денесиниң енергия ҳəм азық елементларына болған зəрүриятын тəмийинлейди. Сол себепли ол саўлыгымизнинг тийкары есапланады. Ауқатланыўдың турақлы болыўы барлық органлардың бекамикоъст ва туўры ислеўи, иммун системасының беккем болыўына байланыслы.
Ауқатланыў ратсионини қəлиплестириў ушын биринши нəубетте тийкарғы түсиниклер өзлестириў керек.
Бизиң барлық азық-түликларимиз макронутриент ҳəм микроелементлардан ибарат болып, бул киши " қурылыс блоклари" денедеги ҳəр бир клетканы азықлантырады ҳəм оған енергия башх етеди. Макронутриентларга белоклар, майлар, углеводлар ҳəм азық талшықлары киреди. Микроелементлар болса витаминлар ҳəм минераллардан ибарат есапланади. Саў аўқатланыўдың тийкарғы принциплери бул- елементлар ҳəм енергия алмаслаўы тең салмақлылықына əмел етиў болып табылады.
Бул тең салмақлылықты ратсионал жаратыўда универсал ретсепт жоқ. Шунки, “ҲАР БИР ОРГАНИЗМ ИНДИВИДУАЛ” болып табылады.
Бирақ соған қарамастан инсан жыныслық, жас, генетикалық айрықшалықлар сыяқлы факторларды есапқа алыў керек. Олар болса биз алтернатив ҳəм индвидуал тағамномани қəлиплестириўимиз ушын тийкар болады.
Келиң, калориялар менен байланыслы мысал келтирайлик. Саў ҳəм актив болыў ушын мийнетке уқыплы инсанлардан түрли муғдарда енергия талап етиледи.
Жас
Ер адамлар
Әеллер
18-30
(15, 3 х кг салмақ) + 679
(14, 7 х кг салмақ) + 496
30 -60
(11, 6 х кг салмақ) + 879
(8, 7 х кг салмақ) + 829
60 жастан үлкенлер
(13, 5 х кг салмақ) + 487
(10, 5 х кг салмақ) + 596