Қандли диабет 2-түри - созылмалы кеселлик болып, бунда инсан денесиндеги ҳəмме алмаслаў түрлери (углевод, май ҳəм белок алмаслаўлары ) бузълады. Екенин айтыў керек, қандли диабет 2-түри артықша дене салмағы ҳəм томпақлығы болған шахсларда раўажланады. Сол себепли, дене салмағын кемейтиў қандли диабет 2-түрин емлеўдиң тийкарғы усылы есапланады. Қандли диабет 2-түринде дене салмағын кемейтиў дəри-қураллардан пайдаланыў менен бирге, турмыс тəризин өзгертиў, яғный диета ҳəм физикалық активликти асырыў арқалы əмелге асырилады.

 Тастыйықланганки, қандли диабет 2-түринде аўқатланыўды бақлаў арқалы қойидагиларга жетиўи мүмкин:

 қанда қант муғдарын кемейтиў
 қанда қант муғдарын ҳəм қан басымын пасайтирувчи дəри-қураллар дозировкасини кемейтиў
 дене салмағын кемейтиў
 депрессия ҳəм қəуетер қəупин кемейтиў
 турмыс сапасын жақсылаў 

 Анықланғанки, дене салмағын 10% ҳəм одан көбирекке кемейтиў қандли диабет 2-түри ремиссиясига, яғный қанда қант муғдарын пасайтирувчи дəрилерсиз қант муғдарын нормада болыўына ерисиў мүмкин.

 Екенин айтыў керек, қандли диабет 2-түри раўажланыўына семизлик себеп болады, семизлик бул инсан денесинде инсулин гормони көплигиниң белгиси болып табылады, егер бул жағдай узақ даўам етсе, кейинирек инсулинга салыстырғанда сезиўшеңлық төменлеп, алдын диабет алды жағдайлары, ўақыт өтиўи менен қандли диабет 2-түри раўажланады. Сол себепли, қандли диабет 2-түринде аўқатланыў қағыйдалары айнан дене салмағын төменлетиўге қаратылған болыўы керек.

 Буннан тысқары, қандли диабет 2-түри аўырыўлары күн режимине əмел қылыўлары зəрүрли əҳмийетке ийе. Буған ҳəр күни 5 мезгил аўқатланыў (3 та тийкарғы ҳəм 2 қосымша аўқат ) ҳəм сапалы уйқы киреди.

 Қандли диабет 2-түринде аўқатланыўдың тийкарғы принциплеры

 Ратсионал аўқатланыў, яғный тутыныў етилген аўқатқа муўапық физикалық активлик зəрүр. Егер инсан көп аўқат истъмол етип, кем ҳəрекет қилса, бул оның семириўшиликине себеп болады, егерде аўқат тутыныўы менен ҳəрекет дəрежеси бирдейде болса, ҳəм ҳəтте көбирек болса, бул керисинше дене салмағын төменлеўине себеп болады.
 Тең салмақлылықласқан аўқатланыў, яғный қандли диабет 2-түри наўқасы аўқаты қурамында белок, май ҳəм углеводлар тап саў инсан аўқаты қурамындағы коеффициентте (1:1:4) болыўы керек.

 Буннан тысқары, қандли диабет 2-түри аўырыўлары тəрепинен мыйуе ҳəм палыз егинлерилерди тутыныў етиўинде олардың гликемик индексине, яғный аўқаттан кейинги қанда қант муғдарын асыўына тəсир етиўши көрсеткишни инабатқа алыўлары керек.

 Гликемик индекси бул - глюкозаның қанға өтиў тезлигин баҳалайтуғын көрсеткиш болып табылады. Бул көрсеткиш қаншелли жоқары болса, глюкоза қанға соншалық  тез өтеди жəне оның қанда муғдары жоқары болады.

 Гликемик индекс көрсеткиши глюкозаға салыстырғанда баҳаланады, глюкозаның кликемик индекси 100 ге тең. Қандли диабет 2-түри аўырыўларына гликемик индекси жоқары болған мыйуе ҳəм палыз егинлерилерди көп тутыныў қылыў усыныс етиңмейди.

 Мыйуе ҳəм палыз егинлерилердиң гликемик индекси

 1-группа 

 Жоқары гликемик индекске ийе (50 ден көп) мыйуе ҳəм палыз егинлерилер

 Қайнатилган палыз егинлерилер (лəблеби, қабақ, гешир)
 Мəкке
 Картошка 
 Қаўын 
 Ғарбыз 
 Жүзим
 Банан
 Қурытылған мийуелер (қақ ерик, кишмиш, хурма )
 Консерваланған мыйуе ҳəм майда мийуелер

 2-группа 

 Төмен гликемик индекске ийе (50 ден кем) мыйуе ҳəм палыз егинлерилер

 Капустаның ҳəмме түрлери (ақ капуста, қызыл капуста, пекин капустасы, реңли капуста, брокколи, барюсселъ капустасы )
 Жасыл лобыя 
 Шийки гешир, шийки лəблеби
 Түрпи, редиска, шалғам 
 Баклажан, болгар қəлемпири
 Бодиринг ҳəм помидорлар
 Шыйе, шийе
 Олхоъри, ерик, шапталы 
 Алмурт, алма 
 Қулупнай, Малина
 Апелъсин, мандарин